Zmiany w przedsięwzięciu

W roku 2010 został złożony wniosek w sprawie przeznaczenia środków z funduszu sołeckiego na kwotę 7200 zł. Przedsięwzięcie miało polegać na modernizacji i wyposażeniu świetlicy wiejskiej. Chcemy dokonać zmiany między punktami.

Pytanie:

Zmiana, której chcemy dokonać polega na przerzuceniu części środków z pkt 2 (renowacja okien) na pkt 3 (umeblowanie świetlicy). Oczywiście kwota przyznana na nasze sołectwo nie została przekroczona. Pani skarbnik gminy twierdzi, że nie możemy dokonywać zmiany przedsięwzięcia. RIO w Olsztynie w rozmowie twierdzi, że nie możemy dokonywać żadnych zmian. Dodam, że ogólny zamiar przedsięwzięcia nie jest zmieniony (modernizacja i wyposażenie). Z kolei RIO we Wrocławiu uważa, ze takich zmian można dokonać (w rozmowie).

Odpowiedź:

Problem postawiony w pytaniu sprowadza się do kwestii zmiany sposobu realizacji zadania zgłoszonego we wniosku, ponieważ niezaprzeczalnym jest, że w przedstawionym przypadku nie dochodzi do zmiany przedsięwzięcia przez sołectwo. Zmiana przedsięwzięcia jest oczywiście sprzeczna z Ustawą o funduszu sołeckim.

Co do głębszych kwestii związanych z rozbieżnościami między treścią wniosku a jego realizacją sprawa jest bardziej skomplikowana. Wynika to z braku stosownych regulacji w Ustawie o funduszu sołeckim. W związku z tym każda RIO prezentuje własne stanowisko dotyczące wymienionych w pytaniu zagadnień.

Pierwsze z nich to kwestia wykonania mniejszych wydatków na jedno z przedsięwzięć objętych wnioskiem sołectwa a większych na inne, jednakże w ramach kwoty przypadającej danemu sołectwu. Ocena tej kwestii będzie wynikiem interpretacji przede wszystkim w zakresie znaczenia kwot wskazanych we wniosku sołectwa na każde z przedsięwzięć. W pytaniu powołano się na stanowisko RIO we Wrocławiu. Wynika ono z interpretacji z dnia 21 lipca 2010 roku, w której wskazano, że Nie ma przeszkód prawnych do przesunięcia środków funduszu między przedsięwzięciami w ramach sołectwa, albowiem planowane środki na dane przedsięwzięcie nie są kwotami obligatoryjnymi, lecz stanowią wartości szacunkowe (art. 4 ust. 3 uofs). Uważam, że interpretacja ta jest zgodna z przepisami Ustawy o funduszu sołeckim, mimo pozornie bardzo liberalnego charakteru. Dotyczy bowiem wyłącznie procesu realizacji budżetu. Ewentualna zmiana w tym zakresie nie może jednak naruszać woli sołectwa co do realizacji zamierzonych celów. Z punktu widzenia uchwały budżetowej gminy zmiana taka wiązałaby się jednak najczęściej z modyfikacją jej postanowień (w zależności od przyjętej szczegółowości „sołeckiej” części uchwały budżetowej). Większość RIO traktuje bowiem kwoty zawarte w „sołeckiej” części uchwały budżetowej jako limity wydatków ustalone na podstawie wniosku. Uważam, że taka interpretacja jest zbyt daleko idąca, ze względu na szacunkowy charakter kwot wynikających z wniosków sołectwa i brak w Ustawie o finansach publicznych wskazania, jaki charakter mają kwoty zawarte w „sołeckiej” części uchwały budżetowej, a nawet jaką ta część ma mieć szczegółowość.

Drugie zagadnienie dotyczy wydatkowania środków funduszu sołeckiego na zakup innych elementów służących realizacji przedsięwzięcia niż wyszczególnione we wniosku (czyli zmiany sposobu realizacji przedsięwzięcia). Mimo zachowania zgodności z ogólnie opisanym przedsięwzięciem wystąpi więc wówczas rozbieżność między treścią wniosku a poniesionymi wydatkami. Ocena takiego stanu faktycznego przez organ nadzoru może być dwojaka i trudno mieć pretensję, że w różnych województwach RIO wykazują inne podejście. Zarówno podejście nie negujące takich wydatków, jak i ich zabraniające mają swoje uzasadnienie, któremu trudno odmówić racji. Uważam, że możliwość taką należy dopuścić, ale musiałoby to być oceniane w każdym przypadku odrębnie – aby stwierdzić, czy nie prowadzi do zmiany przedsięwzięcia z obejściem przepisów Ustawy.

U podstaw stwierdzenia, że w określonych przypadkach takie wydatkowanie środków mogłoby być dopuszczone leży okoliczność, że tak naprawdę problem ten ma swoje źródło w zbyt szczegółowym opisaniu przedsięwzięcia przez sołectwo we wniosku. Paradoksalnie – jak pokazała praktyka stosowania przepisów Ustawy o funduszu sołeckim – postępowanie takie nie jest korzystne ani dla sołectwa, ani dla organów gminy, gdyż powoduje szereg problemów przy realizacji wniosku. Warto zwrócić uwagę, że przy opisaniu przedsięwzięcia wyłącznie jako „modernizacja i wyposażenie świetlicy za 7 200 zł” nie powstałby żaden z problemów przedstawionych w pytaniu.

Reasumując, interpretacja właściwej miejscowo RIO w sprawach objętych pytaniem powinna być przyjęta przez gminę. Nie da się bowiem jednoznacznie wyinterpretować na tle u.f.s. takiego stanowiska w tych sprawach, które nie dałoby się odeprzeć rzeczowymi argumentami. Zarówno dopuszczenie jak i zakazanie tego rodzaju modyfikacji ma bowiem swoje uzasadnienie. Sołectwa mogą zminimalizować powstawanie tych problemów poprzez składanie odpowiednio uogólnionych wniosków.