Uchwały o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego podjęte po 20 lutego 2014 r. na podstawie nowej Ustawy o funduszu sołeckim są bezterminowe.

Rada Gminy Leoncin 18 lutego 2015 r. podjęła uchwałę o wyrażeniu zgody na wyodrębnienie funduszu sołeckiego w budżecie gminy na 2016 rok. Uchwała dostępna jest po kliknięciu poniższego obrazka oraz TUTAJ.

Regionalna Izba Obrachunkowa w Warszawie zakwestionowała ww. uchwałę, stwierdzając że narusza art. 2 ust. 3 Ustawy o funduszu sołeckim, traktujący że

Uchwała o wyrażeniu zgody na wyodrębnienie funduszu ma zastosowanie do kolejnych lat budżetowych następujących po roku, w którym została podjęta.

Jak zauważyło Kolegium RIO,

[…] cytowany przepis wprowadził zatem zasadę, iż raz wyrażona zgoda na wyodrębnienie funduszu obowiązuje bezterminowo tj. do czasu podjęcia przez radę gminy uchwały cofającej zgodę na wyodrębnienie funduszu sołeckiego, która zgodnie z art. 2 ust. 4 ustawy o funduszu sołeckim obowiązuje jedynie w kolejnym roku budżetowym. 

Mając powyższe na uwadze, Rada  Gminy  podejmując uchwałę o wyrażeniu zgody  na wyodrębnienie środków stanowiących fundusz sołecki, nie może ograniczyć decyzji o ich wyodrębnieniu tylko do roku 2016, gdyż istotnie narusza  tym cyt.  przepis art. 2  ust. 3 ustawy o funduszu sołeckim, zgodnie z którym decyzja Rady o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego, podjęta w roku poprzedzającym rok, na który wyodrębnia się fundusz, jest ważna w każdym roku budżetowym (bez ograniczenia) następującym po roku, w którym została podjęta.

Kolegium Izby uznało, iż Rada Gminy Leoncin dokonała nieuprawnionej modyfikacji zakresu czasowego obowiązywania wyodrębnienia funduszu sołeckiego […]

Uchwała RIO w Warszawie z 24 marca 2015 r, dostępna jest po kliknięciu poniższego obrazka oraz TUTAJ.

W efekcie Rada Gminy Leoncin 25 marca 2015 r. podjęła uchwałę o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego w sposób właściwy, tj. nie określając ram czasowych jej obowiązywania. Uchwała Rady Gminy Leoncin z 25 marca 2015 r. dostępna jest TUTAJ.

Jak skomentował Wojciech Tarnowski, prezes RIO w Warszawie dla „Rzeczpospolitej” (artykuł z 14 kwietnia 2015 r. dostępny TUTAJ) obowiązująca ustawa o funduszu sołeckim wprowadziła zatem zasadę, że raz wyrażona zgoda na wyodrębnienie funduszu sołeckiego obowiązuje bezterminowo […] A konkretnie: do czasu podjęcia przez radę gminy uchwały cofającej zgodę na wyodrębnienie funduszu sołeckiego. Taka uchwała z kolei obowiązuje tylko przez jeden rok budżetowy – dodaje.

Ustawa z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim traktuje, że w gminach w których w 2014 roku podjęto uchwały o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego, nie ma dalszej konieczności podejmowania uchwał. Uchwała o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego podjęta w 2014 roku obowiązuje w kolejnych latach, czyli także w 2015 roku. Gmina zbowiązana jest zabezpieczyć środki na fundusz sołecki. Art. 2 ust. 3 ustawy mówi:

Uchwała o wyrażeniu zgody na wyodrębnienie funduszu ma zastosowanie do kolejnych lat budżetowych następujących po roku, w którym została podjęta.

W gminach w których w 2014 r. podjęto uchwały o niewyodrębnieniu funduszu sołeckiego, do 31 marca 2015 r. radni muszą podjąć uchwałę o wyrażeniu zgody albo o nie wyrażeniu zgody na wyodrębnienie funduszu. Art. 2 ust. 4 ustawy mówi:

Uchwała o niewyrażeniu zgody na wyodrębnienie funduszu ma zastosowanie wyłącznie do roku budżetowego następującego po roku, w którym została podjęta.

W 2015 roku wnioski o zwrot części wydatków poniesionych przez gminę z funduszu sołeckiego wójtowie będą  mogli składać do wojewodów wyłącznie elektronicznie. Po sprawdzeniu wniosku wójta (burmistrza, prezydenta) i stwierdzeniu nieprawidłowości, wojewoda będzie wzywał do usunięcia braków lub błędów w terminie 7 dni.

1 stycznia 2015 roku wchodzi w życie §4 rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie wzorów informacji przekazywanych przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) i wojewodę, trybu zwrotu części wydatków gmin wykonanych w ramach funduszu sołeckiego oraz wzoru wniosku o ten zwrot.

Pełen tekst rozporządzenia dostępny jest w Dzienniku Ustaw z 2014 r. poz. 916 w załączniku, po kliknięciu poniższego obrazka oraz TUTAJ.

Treść § 4. ww. rozporządzenia znajduje się niżej.

§ 4. 1. Zwrot części wydatków następuje na wniosek wójta (burmistrza, prezydenta miasta) przesłany w postaci elektronicznej.

2. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) przesyła wniosek właściwemu wojewodzie w terminie do dnia 31 maja roku następującego po roku, w którym dokonano wydatków.

3. We wniosku wójt (burmistrz, prezydent miasta) wykazuje wykonane wydatki według stanu na dzień 31 grudnia roku, za który jest przesyłany wniosek.

4. Właściwy wojewoda sprawdza prawidłowość wniosku pod względem rachunkowym oraz formalnym.

5. W przypadku stwierdzenia we wniosku braków lub błędów właściwy wojewoda wzywa wójta (burmistrza, prezydenta miasta) do ich usunięcia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania. Wezwanie jest przesyłane w postaci papierowej lub elektronicznej. W przypadku nieusunięcia braków lub błędów w tym terminie wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia.

6. Zwrot wydatków następuje na rachunek budżetu gminy w terminie do dnia 31 sierpnia roku następującego po roku, w którym dokonano wydatków.

7. Wzór wniosku, o którym mowa w § 1 pkt 4, jest określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia.

POBIERZ PLIK: Dziennik Ustaw 2014 poz. 916

54 gminy bez możliwości zwrotu z budżetu państwa

Nie przesyłając w terminie informacji o wysokości funduszu sołeckiego, 4% gmin które wyodrębniły fundusz sołecki w 2014 r. pozbawiło się prawa do zwrotu z budżetu państwa części wydatków, które będą wykonane w 2015 r.

Według naszych obliczeń, wykonanych na podstawie danych znajdujących się w Biuletynach Informacji Publicznej urzędów gmin oraz otrzymanych z Urzędów Wojewódzkich i Regionalnych Izb Obrachunkowych, do 31 lipca 2014 roku 54 gminy nie przesłały wojewodom informacji wymaganych Ustawą o funduszu sołeckim (art. 3 ust. 3), pozbawiając się tym samym prawa do zwrotu części wydatków wykonanych w ramach funduszu sołeckiego.

Art. 3 Ustawy o funduszu sołeckim traktuje:

[…] 3. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) w terminie do dnia 31 lipca roku poprzedzającego rok budżetowy przekazuje wojewodzie informację o wysokości przypadających danym sołectwom środków, o których mowa w ust. 1, oraz o wysokości kwoty bazowej (Kb).

4. Wojewoda, po zweryfikowaniu otrzymanej informacji, o której mowa w ust. 3, przekazuje zbiorczą informację ministrowi właściwemu do spraw administracji publicznej w terminie do dnia 15 sierpnia roku poprzedzającego rok budżetowy.

5. Nieprzekazanie przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) informacji, o której mowa w ust. 3, w terminie do dnia 31 lipca roku poprzedzającego rok budżetowy, skutkuje utratą przez gminę prawa do zwrotu części wydatków wykonanych w ramach funduszu w danym roku budżetowym.

Rozkład terytorialny gmin, które nie przesłały informacji do Urzędów Wojewódzkich przedstawia się następująco:

Mazowieckie w ogonie

Najwięcej gmin, ponieważ aż 37, które w 2014 r. podjęło decyzje o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego i jednocześnie nie przesłało informacji o jego wysokości do wojewody, znajduje się na terenie województwa mazowieckiego. Konfrontując listę gmin, które wyodrębniły fundusz sołecki (sporządzoną na podstawie danych RIO i weryfikowaną przez nas w oparciu o BIP’y urzędów gmin oraz rozmowy telefoniczne z urzędnikami poszczególnych samorządów) z danymi Wojewody Mazowieckiego przekazanymi do Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji, odnośnie gmin, które poinformowały Wojewodę o wysokości funduszu sołeckiego, okazało się że następujące samorządy według dostępnych publicznie danych, nie będą miały możliwości uzyskania w 2016 r. zwrotu z budżetu państwa od wydatków poniesionych z funduszu sołeckiego w 2015 roku:

Bielsk, Czarnia, Grodzisk Mazowiecki, Izabelin, Jadów, Kałuszyn, Kazanów, Kowala, Latowicz, Leoncin, Lesznowola, Maciejowice, Mała Wieś, Michałowice, Mszczonów, Nadarzyn, Nasielsk, Nowa Sucha, Nowy Duninów, Paprotnia, Pniewy, Pułtusk, Radziejowice, Raszyn, Rzekuń, Siennica, Skaryszew, Stanisławów, Stara Kornica, Strachówka, Strzegowo-Osada, Szczutowo, Wierzbica, Wiskitki, Wyszogród, Zakroczym, Zatory.

Lista gmin z województwa Mazowieckiego, które do 31 lipca 2014 r. poinformowały Wojewodę Mazowieckiego o wysokości funduszu sołeckiego, przekazana przez Wojewodę do MAiC, dostępna jest TUTAJ.

Sprzeczne informacje uzyskaliśmy dla województw wielkopolskiego, pomorskiego i kujawsko-pomorskiego. W przypadku wielkopolskiego MAiC oraz RIO informują, że w bieżącym roku 133 gminy wyodrębniły fundusz sołecki, tymczasem Wojewoda otrzymał dane o wysokości funduszu sołeckiego ze… 150 gmin. Podobna różnica występuje w pomorskim i kujawsko-pomorskim, gdzie Wojewoda poinformował o większej liczbie samorządów posiadających fundusz niż ta, jaką sami samorządowcy zgłosili do RIO.

Brak możliwości wnioskowania o zwrot nie zmienia faktu, że zaplanowane wydatki muszą zostać wykonane, o ile tylko procedura decydowania o przeznaczeniu środków z funduszu sołeckiego na zebraniach wiejskich przebiegła prawidłowo.

Do końca października podamy informację o liczbie gmin, które w 2014 r. utworzyły fundusz sołecki. Omówimy również różnice między zebranymi przez nas danymi oraz informacjami pozostającymi w gestii MAiC, RIO i Wojewodów, weryfikując która z wymienionych instytucji była najbliższa określenia liczby samorządów z funduszem sołeckim.

Prezentujemy opinię prawną autorstwa Wojciecha Lachiewicza dotyczącą kwestii budzących wątpliwości w związku z wprowadzeniem w życie Ustawy z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim.

Celem opinii jest udzielenie odpowiedzi na pytanie: Czy uchwała rady gminy dotycząca utworzenia funduszu sołeckiego na rok 2015, podjęta przed datą wejścia w życie ustawy o funduszu sołeckim z dnia 21 lutego 2014 r. (tj. przed dniem 20 marca 2014 r.) wywołuje skutki prawne w rozumieniu nowej ustawy o funduszu sołeckim?  W opinii autor odnosi się również do innych „spraw w toku” (pkt III i IV opinii), jakie powstały przed wejściem w życie nowej ustawy i dotyczą funduszy sołeckich roku 2013 i roku 2014.

Istota problemów sprowadza się do tego, że autorzy rozwiązań ujętych w nowej Ustawie o funduszu sołeckim skupili się na ich wprowadzeniu w życie, ale zapomnieli o poprawności owego wprowadzenia. Zabrakło refleksji i właściwego przygotowania projektu Ustawy. Wyszło jak zawsze, czyli w naszej ocenie powstał w dużej mierze wadliwy akt prawny, którego negatywne skutki mogą odczuć mieszkańcy. W całym tym zamieszaniu większość gmin w porę spostrzegła zagrożenia i przyjęła uchwały o wyodrębnieniu funduszy sołeckich na podstawie nowej Ustawy. W ostatniej chwili, między 20 a 31 marca 2014 roku wiele gmin raz jeszcze podejmowało stosowne uchwały, aby uniknąć sytuacji w której uchwały podjęte od 1 stycznia do 19 marca 2014 r. mogłyby zostać uznane za nieważne.

Polecamy lekturę opinii, która oprócz omówienia najbardziej palącej kwestii, czyli ważności uchwał rad gmin podjętych między 1 stycznia a 19 marca 2014 roku, opisuje jak nie powinno być tworzone prawo.

Opinia dostępna jest po kliknięciu poniższego obrazka oraz TUTAJ.

Zdaniem autora nie budzi wątpliwości to, że do osądu spraw w pełni zakończonych przed dniem 20 marca 2014 r. stosuje się przepisy uchylonej Ustawy z dnia 20 lutego 2009 r. o funduszu sołeckim. Nowa Ustawa z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim, w myśl zasady lex retro non agit, nie może prostować, ani cofać tamtych skutków prawnych. Problemem dla organów stosujących prawo tj. gmin, wojewodów, organów nadzoru, organów kontroli, sądów jest to, że przed dniem uchylenia Ustawy z dnia 20 lutego 2009 r. o funduszu sołeckim, funkcjonowały również takie „prawa i obowiązki” (po stronie wspólnot sołeckich oraz po stronie gmin i wojewodów), które okazały się być niezakończonymi sprawami w toku. Mowa o następujących kwestiach:

– zwrotu części wydatków poniesionych z funduszy sołeckich w 2013 r.

– planowania, realizacji i wykonania przedsięwzięć z funduszy sołeckich ujętych w budżetach gmin na 2014 r.

– uchwałami rad gmin podjętymi przed 20 marca 2014 r. w zakresie tworzenia funduszy sołeckich na 2015 r.

Powstaje pytanie o treść norm prawnych regulujących od dnia 20 marca 2014 r. trzy wyżej wymienione stany prawne funduszy sołeckich, które powstały pod rządami uchylonych przepisów Ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o funduszu sołeckim.
W opinii obszernie omówione zostały również kwestie stanowienia przepisów przejściowych zgodnie z zasadami techniki prawodawczej (m.in. na podstawie rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”) w odniesieniu do Ustawy z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim.

Lektura opinii pozwala udzielić odpowiedzi m.in. na następujące pytania:

W jakiej wysokości gmina otrzymuje zwrot za wydatki poniesione z funduszy sołeckich w 2013 roku?

Zgodnie z art. 9 Ustawy z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim: gmina otrzymuje z budżetu państwa w 2014 r. zwrot, w formie dotacji celowej, części wydatków wykonanych w ramach funduszu sołeckiego w 2013 r., zgodnie z dotychczasowymi przepisami, czyli w wysokości 10, 20 i 30%.

Czy już w 2014 r. powinien obowiązywać limit kwoty przewidzianej w budżecie państwa na zwrot części wydatków z funduszy sołeckich?

W opinii zwrócono uwagę, że nałożenie limitów wydatków dotyczących zwrotów z budżetu państwa za wydatki poniesione w 2013 r. nie powinno znaleźć zastosowania, ponieważ naruszałoby zasadę niedziałania prawa wstecz i byłoby sprzeczne z art. 2 Konstytucji RP.

Czy przedsięwzięcia z funduszy sołeckich można zmieniać już od 20 marca 2014 r.?

Jest to możliwe od momentu wejścia w życie Ustawy z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim, czyli od 20 marca 2014 r.

POBIERZ PLIK: Moc obowiązująca uchwały o funduszu sołeckim podjętej przed dniem 20 marca 2014 r. oraz inne problemy spraw w toku. Przyczyny rozbieżności poglądów oraz rekomendacje rozwiązań. Opinia prawna Wojciecha Lachiewicza.

20 marca 2014 r. weszła w życie nowa Ustawa z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim

Uchwały podjęte między 20 marca a 31 marca 2014 r.

Uchwały o wydrębnieniu bądź niewyodrębnieniu funduszu sołeckiego podjęte między 20 marca a 31 marca 2014 r. jako podstawę prawną muszą wskazywać nową Ustawę (Ustawę z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim). Uchwały podjęte między 20 marca a 31 marca 2014 r. powołujące się na starą Ustawę (Ustawę z dnia 20 lutego 2009 r. o funduszu sołeckim) będą nieważne, niezależnie od treści. Kwestia ta została podniesiona przez dr Rafała Trykozko w wypowiedzi dla Dziennika Gazety Prawnej zamieszczonej w artykule Fundusz sołecki lepiej uchwalić na nowo z 20 marca 2014 r.:

[…] problem może być z tymi uchwałami, które będą podejmowane od 20 marca 2014 r. (czyli od wejścia w życie nowej ustawy o funduszu sołeckim), ale z podaniem starej podstawy prawnej. – Te będą nieważne. Dlatego gminy muszą pamiętać o wskazaniu prawidłowych przepisów […]

Uchwały podjęte między 1 stycznia a 19 marca 2014 r.

Poważny problem dotyczy uchwał o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego podjętych między 1 stycznia a 19 marca 2014 r. Wielokrotnie w czasie procesu legislacyjnego nad nową Ustawą zwracaliśmy uwagę, że rządowy projekt nie zawierał przepisów przejściowych. W toku prac parlamentarnych posłowie i senatorowie nie uwzględnili żadnych uwag, w tym dotyczących potencjalnych problemów wynikających ze złamania zasad techniki prawodawczej. Czym skutkują te błędy, w tym brak przepisów przejściowych w nowej Ustawie?

Otóż zgodnie z zasadami techniki prawodawczej uchwała rady gminy (akt prawa miejscowego) wygasa wraz z wygaszeniem mocy obowiązującej ustawy stanowiącej podstawę do jego wydania, czyli w tym przypadku Ustawy z dnia 20 lutego 2009 r. o funduszu sołeckim, o ile z prawa międzyczasowego bądż z nowej ustawy nie wynika nic innego. Takie stanowisko znajduje potwierdzenie m.in. w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 października 2010 r. (sygn. akt II OSK 1459/09). Nowa Ustawa o funduszu sołeckim niestety nie zawiera żadnych przepisów regulujących ważność uchwał podjętych między 1 stycznia a 19 marca 2014 roku.

W praktyce oznacza to tyle, że uchwały podjęte między 1 stycznia a 19 marca 2014 r. o wyodrębnieniu funduszy sołeckich mogą zostać uznane za nieważne. Wobec powyższego:

dla pewności posiadania funduszu sołeckiego w 2015 roku, w przypadku samorządów, które między 1 stycznia a 19 marca 2014 r. podjęły uchwały o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego na podstawie starej Ustawy (Ustawy z dnia 20 lutego 2009 r.), zalecamy do 31 marca 2014 r. ponowne podjęcie uchwały o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego, tym razem na podstawie Ustawy z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim.

Na takim stanowisku stoi również Wojciech Lachiewicz, cytowany w ww. artykule w Dzienniku Gazecie Prawnej:

[…] lepiej, aby gminy uchwaliły decyzje o funduszu na podstawie nowych przepisów. Mają na to jeszcze 11 dni. – Rekomenduję takie działanie, ponieważ nowa ustawa została podjęta z naruszeniem techniki prawodawczej – twierdzi.

Tłumaczy, że nie zawiera ona przepisów przejściowych. – Nie jest w niej wyjaśnione, jak powinny być traktowane uchwały przyjęte na 2015 r. na mocy przepisów, które już nie obowiązują – wskazuje Wojciech Lachiewicz.
Jego zdaniem, jeśli trzymać się wytycznych legislacyjnych, to wszelkie akty wykonawcze podjęte na mocy starej ustawy przestają obowiązywać w momencie wejścia w życie nowej i powstaje konieczność wydania aktualnych rozporządzeń. Taką interpretację można też odnieść do uchwał przyjętych na podstawie starych przepisów. – Nie byłoby tego problemu, gdyby to była nowelizacja, a nie nowa ustawa – zaznacza. […]

Działania Sieci Obywatelskiej – Watchdog Polska

21 marca skierowaliśmy do samorządów gminnych wniosek z art. 241 Kodeksu Postępowania Administracyjnego wnosząc o podjęcie uchwały o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego na podstawie przepisów nowej Ustawy z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim. Wniosek dostępny jest po kliknięciu poniższego obrazka oraz TUTAJ.

21 marca opublikowaliśmy w tej sprawie krótki komentarz filmowy dostępny po kliknięciu poniższego obrazka lub na naszym profilu fb TUTAJ:

W marcu 2014 r. opublikujemy opinię prawną dotyczącą zmian wprowadzanych nową Ustawą z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim.

Interpretacja MAiC

Minister Administracji i Cyfryzacji (MAiC) w piśmie o sygnaturze DWJST-WSUST.70-10/2014/DZ skierowanym do wojewodów oraz Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych przedstawił interpretację, iż nie ma konieczności ponownego podejmowania uchwał o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego. Pismo MAiC opublikujemy niezwłocznie po jego udostępnieniu przez KRRIO. Przypominamy jednak, że interpretacje Ministerstwa nie stanowią źródła prawa, a w czasie funkcjonowania starej Ustawy o funduszu sołeckim mieliśmy już doczynienia przynajmniej z trzema przypadkami błędnych interpetacji przepisów o funduszu sołeckim, wydanymi przez instytucje administracji rządowej, weryfikowanymi sądownie, w toku kontroli organów nadzoru bądź przez same organy administracji:

– błędna interpretacja dotycząca braku konieczności podejmowania przez rady gmin uchwał o funduszu sołeckim w sytuacji niewyodrębniania funduszu sołeckiego (wydana w 2009 r. przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, zweryfikowana m.in. wyrokiem WSA w Bydgoszczy z 1 stycznia 2010, sygn. akt I SA Bd 951/09, dostępnym TUTAJ)

– błędna interpretacja dotycząca możliwości łączenia środków sołectw oraz braku możliwości finansowania zakupu środków spożywczych z funduszu sołeckiego (wydana w 2012 r. przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, zweryfikowana uchwałami RIO, o czym pisaliśmy TUTAJ)

– błędna interpretacja dotycząca kwestii wyliczania funduszu sołeckiego na 2013 r. (wydana w 2012 r. przez Główny Urząd Statystyczny, zmieniona przez MAiC na skutek skargi Sieci Obywatelskiej – Watchdog Polska do Prezesa Rady Ministrów, o czym pisaliśmy TUTAJ)

Zalecamy dystans do resortowych wyjaśnień, podkreślamy rangę orzecznictwa! Dlatego dla pewności posiadania funduszu sołeckiego w 2015 roku, w przypadku samorządów, które między 1 stycznia a 19 marca 2014 r. podjęły uchwały o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego na podstawie starej Ustawy (Ustawy z dnia 20 lutego 2009 r.), zalecamy do 31 marca 2014 r. ponownie podjęcie uchwały o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego, tym razem na podstawie Ustawy z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim.

POBIERZ PLIK: Wniosek Sieci Obywatelskiej – Watchdog Polska

20 marca 2014 r. wchodzi w życie nowa Ustawa o funduszu sołeckim

Tekst Ustawy z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim opublikowany został 12 marca 2014 r. w Dzienniku Ustaw. Ustawa wchodzi w życie w terminie 7 dni od jej opublikowania, czyli 20 marca 2014 roku.

Wszystkie uchwały rad gmin o wyodrębnieniu bądź niewyodrębnieniu funduszu sołeckiego podjęte od dnia 20 marca 2014 r. muszą powoływać się na Ustawę z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim!

Jeszcze w marcu 2014 r. opublikujemy komentarz do nowej Ustawy.

Tekst Ustawy dostępny jest po kliknięciu poniższych obrazków oraz w:

Dzienniku Ustaw (TUTAJ),

Internetowym Systemie Aktów Prawnych (TUTAJ).

POBIERZ PLIK: Ustawa z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim

Aktualny stan prac nad projektem Ustawy o funduszu sołeckim

Projekt Ustawy o funduszu sołeckim, według stanu na 17 lutego 2014 rok, znajduje się po pierwszym czytaniu w Sejmie. Z projektem Ustawy (druk 2129) oraz z procesem legislacyjnym można zapoznać się po kliknięciu poniższego obrazka lub TUTAJ.

Jaka uchwała o funduszu sołeckim w 2014 roku?

Kontynuując analizę rozpatrywanego aktualnie w Sejmie projektu Ustawy o funduszu sołeckim (druk 2129) przyglądamy się kolejnemu proponowanemu przepisowi. Artykuł 1 projektu Ustawy zawiera istotne zmiany, w stosunku do aktualnie obowiązującej Ustawy. Projekt przewiduje, że uchwałę o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego rada gminy będzie mogła podjąć jeden raz i tak podjęta uchwała będzie obowiązywać w kolejnych latach. Uchwała o niewyodrębnieniu funduszu sołeckiego będzie musiała być podejmowana rokrocznie. Art. 1 ust. 1-4 traktują:

Art. 1. 1. Rada gminy rozstrzyga o wyodrębnieniu w budżecie gminy środków stanowiących fundusz sołecki, zwany dalej „funduszem”, podejmując uchwałę, w której wyraża zgodę albo nie wyraża zgody na wyodrębnienie funduszu.

2. Uchwała podjęta po dniu 31 marca roku poprzedzającego rok budżetowy, którego dotyczy, jest nieważna.

3. Uchwała o wyrażeniu zgody na wyodrębnienie funduszu ma zastosowanie do kolejnych lat budżetowych następujących po roku, w którym została podjęta.

4. Uchwała o niewyrażeniu zgody na wyodrębnienie funduszu ma zastosowanie wyłącznie do roku budżetowego następującego po roku, w którym została podjęta.

[…]

Powstaje pytanie o stan prawny uchwał podjętych w 2014 roku, przed wejściem w życie nowej Ustawy o funduszu sołeckim. Jak piszemy w naszej opinii (dostępnej TUTAJ):

ustalenie stanu prawnego na dzień podjęcia uchwały może sprawiać gminom trudności. Nawet przy szybkim wprowadzeniu nowych przepisów (np. na początku marca) nieunikniona wydaje się sytuacja, że do 31 marca 2014 r. zostaną podjęte uchwały zarówno na podstawie dotychczasowej, uchylanej ustawy jak i ustawy obecnie projektowanej. Projekt nie zawiera żadnych przepisów przejściowych w tym zakresie.

Już w styczniu i lutym 2014 r. część gmin podjęła uchwały tak o wyodrębnieniu jak i o niewyodrębnieniu funduszu sołeckiego w budżetach gmin na 2015 rok. Taka sytuacja miała miejsce przykładowo w gminach:

Występują również samorządy, które jeszcze nie opublikowały w Biuletynach Informacji Publicznej podjętych uchwał, np. Krasiczyn (uchwała z 20 stycznia 2014 r.), Krobia (uchwała z 24 stycznia 2014 r.) czy Jadów (uchwała z 29 stycznia 2014) oraz takie, które do porządków obrad rad gmin wprowadziły podjęcie uchwał o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego na 2015 rok. Na przykład w Busku Zdroju został przedstawiony projekt uchwały o wyodrębnieniu funduszu, głosowany na sesji rady gminy 20 lutego 2014 r., podobnie w gminie Sieprawie, gdzie rada podejmie decyzję 21 lutego 2014 r.

Brak przepisów przejściowych regulujących opisaną wyżej kwestię powoduje brak pewności, co do charakteru uchwał podjętych w tym roku, przed ewentualnym wejściem w życie nowej UStwawy, przy założeniu zawartym w art. 11 projektu: Traci moc ustawa z dnia 20 lutego 2009 r. o funduszu sołeckim oraz art. 13 projektu: Ustawa wchodzi w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia.

Rządowy projekt Ustawy o funduszu sołeckim

29 stycznia 2014 r. wpłynął do Sejmu rządowy projekt nowej Ustawy o funduszu sołeckim.

4 lutego 2014 r. projekt skierowany został do dalszych prac w komisji sejmowej.

Z aktualizowanym przebiegiem sejmowego procesu legislacyjnego można zapoznać się klikając poniższy obrazek oraz  TUTAJ.

Z projektem nowej Ustawy o funduszu sołeckim, w kształcie na 28 stycznia 2014 r. można zapoznać się klikając poniższy obrazek (plik PDF) oraz TUTAJ.

Informacje na temat wcześniejszych etapów prac nad projektem, czyli informacje o przygotowywaniu przez rząd projektu Ustawy, dostępne są wraz z dokumentami na stronie Rządowego Centrum Legislacji TUTAJ.

W najbliższych dniach omówimy szczegółowo zaproponowane w rządowym projekcie zmiany w stosunku do aktualnie obowiązującej Ustawy o funduszu sołeckim.

Już teraz proponujemy zapoznać się z uwagami dr Rafała Trykozko do rządowego projektu Ustawy o funduszu sołeckim. Uwagi dostępne są po kliknięciu poniższego obrazka oraz TUTAJ.

Pytanie:

Każdego roku do końca marca radni decydują o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego na kolejny rok. Czy uchwała, która poddana zostaje pod głosowanie może mieć treść: o niewyodręnieniu funduszu, czy też – o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego?

W jednej z gmin w br. poddano pod głosowanie uchwałę o niewyodrębnieniu funduszu sołeckiego. Głosami 7 do 6 „obalono” tą uchwałę, a radczyni prawna orzekła, że radni głosowali nad uchwałą o „niewyodrębnianiu funduszu sołeckiego”, głosowanie za i przeciw tej uchwale powoduje jednakowe skutki – nie będzie funduszu sołeckiego. W związku z tym jedna z radnych zgłosiła wniosek formalny o wniesienie pod obrady i głosowanie wniosku formalnego o wyodrębnienie funduszu sołeckiego. Wniosek został wprowadzony pod obrady.

Przewodniczący rady gminy powiedział jednak, że w tym dniu głosujemy nad wnioskiem formalnym, natomiast na kolejnej sesji, jeśli wniosek formalny przejdzie, będzie mógł być poddany pod głosowanie. Wniosek formalny nie przeszedł. Mam pytanie o treść uchwały. Czy zgodną z literą prawa jest ta treść, która mówi o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego, czy występuje tutaj dowolność? I – co  w przypadku zaistniałej sytuacji? Jak można wyjaśnić głosowanie za i przeciw tej uchwale – czy rzeczywiście powoduje ona jednakowe skutki, a mianowicie, że nie będzie funduszu sołeckiego.

Odpowiedź:

Sytuacja przedstawiona w pytaniu wydaje się posiadać cechy formalnej „manipulacji” organu wykonawczego gminy, który niechętny był wyodrębnieniu funduszu sołeckiego. Wynika stąd bowiem, że mimo przeprowadzanego głosowania, przedłożenie projektu uchwały o niewyodrębnianiu funduszu według stanowiska radcy prawnego i tak musiało skończyć się niewyodrębnieniem funduszu – niezależnie od woli rady gminy. Jest to sytuacja wręcz kuriozalna, ponieważ doszło do manipulacji wolą rady gminy, która odrzucając projekt uchwały o niewyrażeniu zgody na wyodrębnienie funduszu dała wyraz chęci wyodrębnienia funduszu.

W pewnym stopniu do problemów na sesjach z projektem uchwały w sprawie funduszu sołeckiego przyczynił się ustawodawca wprowadzając w art. 1 ust. 1 u.f.s. możliwość podjęcia jednej uchwały o potencjalnie dwojakiej treści – wyraża/nie wyraża zgody na wyodrębnienie funduszu. Rodzi to wątpliwości co do kształtu projektu uchwały. W zasadzie ustalenie jego treści – jako podlegającej zatwierdzeniu przez radę – jest możliwe w praktyce dopiero po głosowaniu. Uważam, że w porządku sesji powinna znajdować się kwestia podjęcia uchwały „w sprawie wyodrębnienia funduszu sołeckiego na ….. rok” z ewentualnym przygotowaniem dwóch projektów, zaś głosowanie ustalić liczbę głosów „za wyrażeniem zgody” i „za niewyrażeniem zgody” i na tej podstawie ustalić przyjęty projekt.

Możliwe są też inne wyjścia z tej dość kłopotliwej sytuacji. Za niedopuszczalne należy jednak uznać przedstawioną w pytaniu, niemającą uzasadnienia prawnego, manipulację wolą rady przez organ wykonawczy poprzez przedłożenie tylko projektu uchwały o niewyrażeniu zgody, którego przyjęcie bądź odrzucenie ma i tak oznaczać brak funduszu, podczas gdy termin wyznaczenia następnej sesji z reguły uniemożliwi już terminowe podjęcie uchwały o wyrażeniu zgody.